Bismillâh; bilindiği üzere “ALLÂH” ismiyle, diyerek bu kelimenin bir isim olduğuna işaret eder.

İsim, isimlenmiş olana işaret eder bazen birkaç yönden...

Biz “ALLÂH” adıyla işaret edilen, diyerek bu konuya değişik bir bakış açısı göstermiştik.

İsterseniz şimdi de “ALLÂH” isminin Arapça orijinal yazılımına dayalı bir başka bakış açısı üzerinde daha duralım.

Tasavvuf ile ilgilenen herkesin iyi bildiği üzere âlemler dörde ayrılır... Zât âlemi, Sıfat âlemi, Esmâ âlemi ve Efâl âlemi... Bu âlemlerde yaşanarak urûc yapılır ve kişi, hakikatini tanır.

Şimdi bu kısa hatırlatmadan sonra konumuza girelim...

“ALLÂH” ismi bilindiği üzere Arapça harfler ile yazıldığında, başta kendisinden sonra gelen tüm harflerden bağımsız, tek duran “Elif” ile; yanında birbirine bağlı iki “Lâm” harfi ve ikinci “Lâm”a bağlı daire (veya kûfi yazılımda dört köşe) “H” harfinden ibarettir. Bir de ikinci “Lâm” ile “H” arasında görünmez ama okunur “Elif” vardır ki bu da “A” sesini verir.

Şimdi bu harflerin temsil ettiği ve işaret ettiği anlamlara bir bakalım isterseniz.

Elbette bu değerlendirme, keşif ehlinin kendi keşiflerine dayanmaktadır ve kimseyi bağlamaz. Ama bilgi olarak bazı değerlendirmelerimize yararlı olur diyerek nakledelim…

Birinci “Elif”; ehline göre “ALLÂH” ismiyle işaret edilenin Ahadiyetine yani Zâtına işaret eder. Zât mutlak bağımsızlığı ve sıfatlardan kayıtsızlığı itibarıyla hiçbir fikre ve düşünceye bağlanmaz. Öyle bir HİÇ’liktir ki; üzerinde ne tefekkür olur ne tahayyül veya ne de tarif! İşte bu duruma yazılımda, ancak mutlak bağımsız, noktanın uzamış hâli olan “Elif” işaret eder.

Gelelim birinci “Lâm”a... Birinci “Lâm”, Sıfat âlemine işaret eder. Var olan her şey, bu Sıfat mertebesinin özellikleriyle hayat bulur, şuurlanır, kudrete kavuşur! Tüm âlemler, Sıfat mertebesinin özelliklerinin sonucu olarak meydana gelen Esmâ (isimler) mertebesinin açılımından meydana gelmiştir. İşte bu yüzden de birinci “Lâm” yani “L” yazılımda ikinci “Lâm”a yani “L”ye bağlanmıştır.

İkinci “Lâm”... İkinci “Lâm” yani “L” yazılımda birinci “Lâm”a bağlıdır çünkü varlık birinci “Lâm” ile yani Sıfat mertebesinin özellikleri ile oluşmuştur ve onunla kaîmdir. Esmâ mertebesinde mevcut bulunan tüm isimlerin özellikleri, varlığını Sıfat mertebesindeki sıfatlardan alırlar. Bu sebeple de ikinci “Lâm” birincinin sanki tekrarı, ama detay ve açılımı olarak da ayrı bir görünümle ikinci defa bu işaret kelimesi içinde yerini alır. Evet, ikinci “Lâm”, varlığını birinciden alması hasebiyle birincinin tekrarı olarak, ama buna karşın da sayısız açılımları meydana getiren farklı bir mertebeye işareti dolayısıyla da ikinci defa tekrarlanan bir “Lâm” görülmektedir.

Gelelim “H” harfine... İster asırlardır yazıla gelen ikinci “Lâm”a bağlı daire şekliyle, ister de İslâm’ın ilk yıllarda kullanılan kûfi yazı karakteri dört köşe hâliyle şuna işaret eder...

Sıfat ve Esmâ âleminden her an açığa çıkan, başı ve sonu olmayan özellikleri, devamlı bir dönüşüm hâliyle ortaya koyan Efâl âlemi yani fiiller âlemi yani evren içre sayısız evrenler ve onlarda algılananların tümü!

Bu “H”nin iki gözlü veya kûfi yazılışa göre üstte iki noktalı olması da efâl âleminin, algılayanın boyutuna göre zâhir ve gayb âlemi olarak iki yönlü mütalaa edilmesidir.

“H” harfi ikinci “Lâm”a bağlıdır, çünkü, Efâl âleminin Esmâ ve Sıfat âleminden bağımsız bir varlığı yoktur ve dahi, varlığı ancak kendisinde açığa çıkan Sıfat ve Esmâ mertebelerindeki özelliklerin varlığı ile kaîmdir.

Bir de bu arada, yani ikinci “Lâm” ile “H” arasında görünmeyen, ama buna karşın varlığı her okunuşta itiraf edilen gizli “Elif” mevcuttur. Bu da Efâl âleminin, Zât’ın varlığı ve dilemesiyle, O’nun ilminde, O’nun Sıfat ve Esmâ’sının varlığıyla var olup, süregitmekte olduğuna işaret eder.

Ehli, elbette bu keşif ehlinden naklettiklerimizi çok daha kapsamlı olarak fark edecek ve “ALLÂH” isminin işaret ettiğine, niçin “bu ismin” uygun görülüp seçildiğini, böylece daha iyi değerlendireceklerdir.

Umarım keşfen sâbit bu bilgi, “ALLÂH” adındaki inceliği daha iyi anlamamıza ve bu kelimeyi bundan sonra daha yerli yerince kullanmayı bize nasip eder.

29 Ocak 2003
Raleigh – NC, USA