Beyyine Sûresi, kaynak tertiplerde ve cumhûra göre Medine dönemi’ne yerleştirilmiştir!..  

“Mekke dönemi’nde nâzil oldu” diyen rivayetler de vardır; fakat sûre’nin muhtevası bunu teyit eder gözükmüyor!.. 

Sebeb-i nüzûl olarak bu yerinden başka dikkate değer bir rivayet de yoktur!..

Orijin hakikatın apaçık beyyine’si (delili) ve din işini kemâle erdiren Rasûl’e/Son Nebi’ye (ehl-i kitap ve diğer) tüm insanların iman mükellefiyeti dolayısıyla, ehli kitap ve müşriklerin inkâr edenleri ile iman eden müslümanların, İbrahim’in din anlayışı örnekliğinde değerlendirilişi konulu Beyyine Sûresi, gerek Bakara: 40’ta “İsrailoğulları (dedim)... Size bağışladığım nimeti hatırlayın ve verdiğiniz sözü (Ümmî Nebi Rasûl’e imanı) yerine getirin, ki ben de size olan (varoluşunuzdaki hilâfet statüsü) sözümü (fetihleri) yerine getireyim. Yalnız benden çekinin!”diye başlayıp devam eden ehl-i kitap yahudileri’ne hitap ve gerekse de hem ehl-i kitap hem de gene kendilerini Hz. İbrahim a.s.’a nispet eden Kureyş müşrikleri’ne hitap eden Bakara: 124-141 âyetleri ile bütünleşen bir devam gibidir!

 

“B”İsmillâhir Rahmânir Rahıym

1-) Lem yekünilleziyne keferu min ehlil Kitabi velmüşrikiyne münfekkiyne hattâ te’tiye hümülbeyyinetü;

Ehl-i Kitap’tan ve müşriklerden hakikat bilgisini inkâr edenler, kendilerine o beyyine gelinceye kadar (sapkınlıklarından) ayrılacak değillerdi.

2-) Rasûlün minAllâhi yetlû suhufen mutahhereten;

Allâh’tan (şirk pisliğinden arınmayanın dokunamayacağı) tâhir (orijinal hakikati yansıtan) sayfaları (bilgileri) bildiren bir Rasûl!

3-) Fiyha kütübün kayyimeh;

Onların (o bilgilerin) içinde kütüb-ü kayyime (en kaîm - sağlam - payidar kitaplar) vardır.

4-) Ve ma teferrakalleziyne ûtül Kitabe illâ min ba’di ma câethümül beyyineh;

Kitap verilmiş olanlar, ancak kendilerine o beyyine geldikten sonra ayrılığa düştüler.

5-) Ve mâ ümirû illâ liya’budullahe muhlisıyne lehüd diyne hunefâe ve yukıymusSalâte ve yü’tüzZekâte ve zâlike diynülkayyimeh;

Oysaki onlar, Hanîfler olarak Dini O’na (yalnız Allâh’a) hâlis kılarak; Allâh’a kulluk yapmalarından, salâtı ikame etmelerinden ve zekâtı vermelerinden başka bir şeyle emir olunmadılar... İşte budur Din-i Kayyim (geçerli hak din - sistem)!

6-) İnnelleziyne keferu min ehlilKitabi velmüşrikiyne fiy nari cehenneme halidiyne fiyha* ülâike hüm şerrülberiyyeh;

Muhakkak ki ehl-i kitaptan ve müşriklerden hakikat bilgisini inkâr edenler, onda ebedî kalıcılar olarak cehennem ateşindedirler! İşte onlar halkın en şerrlisidir!

7-) İnnelleziyne amenû ve ‘amilussalihati ülâike hüm hayrülberiyyeh;

İman edip imanın gereğini uygulayanlara gelince, işte bunlar halkın en hayırlısıdır!

8-) Cezâühüm ‘ınde Rabbihim cennatü ‘Adnin tecriy min tahtihel’enharu halidiyne fiyha ebeda* radıyAllâhu ‘anhüm ve radu ‘anHU, zâlike limen haşiye Rabbeh;

Rablerinin indînde onların cezası (çalışmalarının karşılığı), altlarından nehirler akan Adn cennetleridir... İçlerinde sonsuza dek kalmak üzere... Allâh onlardan razı olmuştur ve onlar da O’ndan razı olmuşlardır (ilâhî özelliklerin tecellisi)... İşte bu, Rabbinden haşyet duyan kimse içindir!