Kur’ân-ı Kerîm’de pek çok yerde geçen; “ekıymus Salâte ve atuz zekât” = “namazı ikame ediniz; zekâtı veriniz” tanımlamasından soruldu bana;

“Niçin bu iki ifade birbiriyle yan yana? Birisi manevî, Allâh’a borcumuz; öteki dünyalık, kula borcumuz…”, “Ne bağlantısı var ki bu iki ayrı fiilin, daima ikisi bir arada ifade ediliyor?”…

Allâh’ın bahşetmiş olduğu ilim kadarıyla anlatayım efendim…

“Hakk’tan alıp halka vermek” diye anlatılan ve Mevlevîliğe mâl edilen bir görüş vardır... Bunun, Mevlevîlikte sembolü de “semâ” denilen kendi etrafında dönme hareketidir...

Mevlevîlerin bazılarının Mevlâna Celâleddin’i taklit ederek yaptıkları bu dönüşte en önemli nokta ellerin durumudur... Sağ kol yukarı kalkık vaziyette; sağ avuç da göğe bakar bir hâldedir… Sol kol ise sol yana iyice açılmıştır yaklaşık 75 derecelik bir açıyla… Sol avuç içi ise yere bakar, el parmakları aralıklı olarak…

İşte bu görünüş, “sağ elle Hakk’tan alıp, sol elle halka dağıtmanın” sembolüdür… Hızlı bir dönüş, gözün gördüklerinin kaybolmasını, fâni dünya değerlerinin ortadan kalkıp, “Allâh” isminin mânâsına “urûc” etmeyi ifade eder...

“Namaz”, Hakk’a urûctur boyutsal anlamda!

“Zekât” da Hakk’tan aldığını halka dağıtmaktır!

Böylece görürüz ki aslında bu iki fiil bir bütündür!

“Allâh”, “Rahm” sahibidir!.. “Rahmân”dır! “RAHIYM”dir!.. “Üretir” ve ürettiğini korur, muhafaza eder; aşikâre çıkma zamanı gelinceye kadar; sonra da açığa çıkartır! İşte bu, O’nun rahmetidir!

Her şey, bu yoldan “Allâh”ın “Rahm”inden yaratılmış, üretilmiştir!

Âlemler ve âlemlerden biri olan kâinat, “Allâh”ın “rahmet” sıfatından yaratılmıştır! Karşılıksız olarak “üretir”,var eder!

Kâinat, Allâh’ın zekâtıdır!

“Ürettiğinin” bir kısmı “Rahmân”dan gelendir… Acıyla karışık nimettir üretilen... Bir kısmı “Rahıym”den gelen üretimdir, sırf nimet olarak!

Besmelenin bir anlamı da anlayabildiğimiz kadarıyla şudur…

“Bismillâh’ir Rahmân’ir Rahıym”

“Varlığımın hakikati olup ‘Allâh İsmiyle İşaret Edilen’in Rahmetiyle üretiyorum; ki bu rahmet bir yönüyle acıyla karışık olsa dahi neticede sırf nimettir, mutluluk getirir.”

“Allâh İsmiyle İşaret Edilen” mutlak varlığın yeryüzündeki sembolü, “anne”dir!

“Anne” üretir ve karşılıksız olarak verir!

“Anne” de “rahim” sahibidir; yavrusunu orada üretir! Ürettiği yavrusunu kâh “Rahmân”iyet yönünden nimetlendirir, terbiye için azarlar, cezalandırır, onun hoşuna gitmeyecek kurallar koyar… Hep onun iyiliği için! Kâh da en güzel şeyleri yedirir, giydirir, gezdirir; “RAHIYM”iyeti yönünden!

“Allâh” İsmiyle İşaret Edilen, “Rahm”den yaratıp ürettiklerini koruyup onlara karşılıksız vermektedir her an; “anne”, “rahiminde” ürettiklerine karşılıksız vermektedir ömür boyu!

Allâh Rasûlü Muhammed Mustafa (aleyhisselâm) şöyle uyarmıştır bizi:

“ALLÂH AHLÂKIYLA AHLÂKLANIN”!

Allâh ahlâkıyla ahlâklanıp, karşılıksız verebilmektir, zekât!

Zekât vermek, Allâh ahlâkıyla ahlâklanmanın bir yoludur!

Zekât, tasarrufunda olanı karşılıksız vermektir!.. En alt sınırı da kırkta bir veya yüzde ikibuçuktur!

Sonsuz olan, sonsuz zekât vermededir!..