AÇIKLAMA:

 

İnsan Sûresi (23-31), genel tertiplerde Medine döneminde Rahmân-Talak Sûreleri arasına yerleştirlmiştir!..

Tertiplerdeki yerini, sûre’nin metni ve uslûbu ile telif etmek mümkün gözükmemektedir!..

Üstelik rivayet olarak çok zayıf, fakat tefsirlerde meşhûr olan 8.âyet ve 24.âyet ile ilgili rivayetler de var...

“O’nun sevgisi ile yoksulu, yetimi ve ellerine mahkûm olanları doyururlar.” (İnsan: 8) âyeti, Medine’de Hz. Alî ra.’ın örnek infak’ı/veya Bedir esirlerini kefâletine alanlar hakkında nâzil olduğu rivayet edilir!..

“O hâlde Rabbinin hükmüne sabret ve onlardan hiçbir isyankâra yahut inatla inkâr edip gerçeği örtene uyma!” (İnsan: 24) âyetinin ve devamının ise -ki, tam bir Mekke uslûbudur- Kureyş müşrikleri’nin ileri gelenlerinin Hz. Rasûlullâh (a.s)’ı davasından vazgeçirmek için tehdit veya parlak vaadde bulunmaları üzerine nâzil olduğu rivayet edilir!..

Bizce İnsan Sûresi, tümden Mekke dönemine daha uygundur... Ancak tüm ilk tertiplerdeki yerini (ki bu da referans alınası bir delil demektir), metin ve sebebi nüzûl rivayetleriyle birlikte dikkate alarak sûre’nin bir bölümünü Mekke, bir bölümünü de Medine dönemindeki yerlerine yerleştirdik!.. Ancak tamamını, bu Mekke dönemindeki yerinde kabul etmek de mümkündür!..

 

23-) İnna nahnu nezzelna ‘aleykel Kur’âne tenziyla;

Muhakkak ki biz, evet biz Kurân’ı, sana tenzîl ettik (bölüm bölüm açığa çıkardık sende)!

24-) Fasbir lihükmi Rabbike ve lâ tutı’ minhüm asimen ev kefura;

O hâlde Rabbinin hükmüne sabret ve onlardan hiçbir isyankâra yahut inatla inkâr edip gerçeği örtene uyma!

25-) Vezkürisme Rabbike bükreten ve asıylâ;

Sabah - akşam Rabbinin ismini zikret (hatırla)!

26-) Ve minelleyli fescud leHU ve sebbıhHU leylen taviylâ;

Gecenin bir kısmında O’na secde et; O’nu tespih et gece içinde uzun şekilde.

27-) İnne hâülâi yuhıbbunel’acilete ve yezerune veraehüm yevmen sekıyla;

Muhakkak ki bunlar, önlerindeki dünyayı seviyorlar ve arkasından gelecek çok zorlu bir süreci hesap etmiyorlar!

28-) Nahnu halaknahüm ve şededna esrehüm ve izâ şi’na beddelna emsâlehüm tebdiyla;

Onları biz yarattık ve onların bağlarını güçlü kıldık… Dilediğimiz vakit de onların benzerleri ile değiştiririz.

29-) İnne hazihi tezkiretun, femen şâettehaze ila Rabbihi sebiyla;

Muhakkak ki bu bir tezkiredir (hakikati hatırlatmadır)! Dileyen Rabbine (erdiren) bir yol edinir!

30-) Ve ma teşâûne illâ en yeşâAllâh* innAllâhe kâne Aliymen Hakiyma;

Allâh dilemedikçe siz dileyemezsiniz! Muhakkak ki Allâh ‘Aliym Hakiym’dir.

31-) Yudhılu men yeşâu fiy rahmetiHİ, vezzâlimiyne e’adde lehüm ‘azâben eliyma;

Dilediğini Rahmetine dâhil eder! Zâlimlere gelince, onlara feci bir azap hazırlamıştır!