AÇIKLAMA:

 

Beled Sûresi, hakikatine dönmek (o gözle görmek) mecburiyetinde olan (bir önceki sûre?) insanın (Şâhidi Rasûlullâh’ın) bulunduğu “belde”ye yemin edilerek, hakikatindeki kayıtsız-özgür şuur yaşamına işaret eder ve bundan mahrum eden en önemli beşerî putları vurgular!..

Cismâni kuvveti veya mal zenginliği ile Rasûlullâh’tan/hakikatinden perdelenip “köle” kalan Kureyş müşriklerinden önde gelenler, bu sûrenin sebebi nüzûlü olarak rivayetlerde geçer!..

 

“B”İsmillâhir Rahmânir Rahıym

1-) Lâ uksimu Bilhâzelbeledi;

Kasem ederim şu beldeye (yaşamakta olduğun dünyaya)...

2-) Ve ente hıllun Bihâzelbeled;

Ki sen bu beldede bir kayıtsızsın!

3-) Ve validin ve ma velede;

(İnsanı) doğurana ve doğurduğuna (kasem ederim),

4-) Lekad halaknel’İnsane fiy kebed;

(Andolsun) ki, insanı sıkıntılı aşamalar içinde yarattık!

5-) Eyahsebu en len yakdire ‘aleyhi ehad;

Hiç kimsenin kendisine asla güç yetiremeyeceğini mi sanıyor (şimdi insan)?

6-) Yekulu ehlektü malen lübeda;

“Pek çok mal harcadım” diyor.

7-) Eyahsebü en lem yerahû ehad;

Kimsenin kendisini görmediğini mi sanıyor?

8-) Elem nec’al lehû ‘ayneyni;

Ona iki göz meydana getirmedik mi?

9-) Ve lisanen ve şefeteyni;

Bir dil ve iki dudak...

10-) Ve hedeynahünnecdeyn;

Ona iki yolu (Hak ve bâtıl) gösterdik!

11-) Felaktehamel’akabete;

El Akabe’ye (o sarp yokuşa) tırmanmayı göze alamadı (insan)!

12-) Ve ma edrake mel’akabeh;

Nedir bilir misin el Akabe?

13-) Fekkü rekabetin;

(O) esaret bağını çözmektir (bilinci bedenin esaretinden kurtarmak)!

14-) Ev ıt’amun fiy yevmin ziy mesğabetin;

Yahut aç olduğu hâlde elindekiyle başkasını doyurmak!

15-) Yetiymen zâ makrebetin;

Yakınlığı olan yetime (yemek yedirmektir).

16-) Ev miskiynen zâ metrebeh;

Yahut toprağa uzanıp kalmış yoksula yedirip doyurmaktır.

17-) Sümme kâne minelleziyne amenû ve tevâsav Bissabri ve tevâsav Bilmerhameh;

Sonra da iman eden, birbirlerine sabrı yaşamayı tavsiye eden ve merhameti tavsiye eden kimselerden olmaktır.

18-) Ülâike ashâbülmeymeneh;

İşte bunlar ashab-ı meymenedir (sağ ashabı; saîdler).

19-) Velleziyne keferu BiâyâtiNA hüm ashâbülmeş’emeh;

İşaretlerimizi inkâr edenler ise, onlar ashab-ı meş’emedir (sol ashabı; şakîler).

20-) ‘Aleyhim narun mu’sadeh;

Onlar ateşe kapatılıp kilitlenmişlerdir!