AÇIKLAMA:

 

Cumu’a Sûresi: 9-11 âyet grubu, bir önceki Cumu’a Sûresi: 1-8 âyet grubu’nun doğal bir devamıdır!..

“Ey iman edenler!.. Cuma’nın günü’ndeki o salât için çağrıldığınızda, Allâh zikrine (Hakikatinizi HATIRLATMA çağrısına) koşun ve alışverişi bırakın! İşte bu, sizin için daha hayırlıdır; eğer (işin gerçeğini) kavrayabilirseniz” (Cumu’a: 9) âyeti, Cuma günü ezân okunmuş olmasına rağmen alış-verişe devam edip, kalkıp salât’a gelmeyen bir topluluk dolayısıyla nâzil olduğu rivayet ediliyor...

“(Allâh’a yönelip hakikatlerini hatırlamak varken) bir ticaret yahut bir eğlence gördüklerinde dağılıp ona gittiler de seni (Cuma salâtı’nın imamı Hz. Rasûlullâh’ı) kaîm hâlde terk ettiler! De ki: ‘Allâh indîndeki, eğlenceden de ticaretten de daha hayırlıdır... Allâh yaşam gıdasıyla besleyen, en hayırlıdır!’” (Cumu’a: 11) âyeti’nin sebeb-i nüzûl rivayeti özetle şöyledir:

Rasûlullâh (s.a.v.), Cuma günü hutbe okurken, Şâm'dan dönen bir kervanın debdebesini işiten cemaattan, 12 erkek 1 kadın hariç herkes Mescid'den çıkıp kervana gitmiş!.. İşte bunun üzerine bu âyet inzâl olmuş!..

Hatta Rasûlullâh a.s.’ın şöyle dediği rivayet edilir: “Şayet onlar (kervana gitmeyip Rasûlullâh’ı dinlemeye devam edenler) olmasaydı, üzerinize semâdan taş yağdırılırdı/vâdiyi ateş seli doldururdu!” 

 

9-) Ya eyyühelleziyne amenû izâ nudiye lisSalâti min yevmilcumu’ati fes’av ila zikrillâhi ve zerulbey’a, zâliküm hayrun leküm in küntüm ta’lemun;

Ey iman edenler!.. Cuma’nın günü’ndeki o salât için çağrıldığınızda, Allâh zikrine (Hakikatinizi HATIRLATMA çağrısına) koşun ve alışverişi bırakın! İşte bu sizin için daha hayırlıdır; eğer (işin gerçeğini) kavrayabilirseniz.

10-) Feizâ kudıyetisSalâtu fenteşiru fiyl’Ardı vebteğu min fadlillâhi vezkürullahe kesiyren le’allekum tüflihun;

O salât tamamlandığında arzda yayılın, Allâh’ın fazlından talep edin ve (el Esmâ’sıyla hakikatiniz olan) Allâh’ı çok zikredin (HATIRLAYIN) ki kurtuluşa eresiniz!

11-) Ve izâ raev ticareten ev lehveninfaddu ileyha ve terekûke kaima* kul ma ‘indAllâhi hayrun minellehvi ve minetticareti, vAllâhu hayrurrazikıyn;

(Allâh’a yönelip hakikatlerini hatırlamak varken) bir ticaret yahut bir eğlence gördüklerinde dağılıp ona gittiler de, seni (Cum’a salâtının imamı Hz. Rasûlullâh’ı) kaîm hâlde terk ettiler! De ki: “Allâh indîndeki, eğlenceden de ticaretten de daha hayırlıdır... Allâh yaşam gıdasıyla besleyen, en hayırlıdır!”